Dzieje Kurkowych Bractw Strzeleckich są ściśle związane z historią miast i mieszczaństwa Europy. Miały one za zadanie podnosić sprawność strzelecką mieszczan i w ten sposób przygotowywać ich do obrony swojego grodu. Już od wieków średnich ich działaniu towarzyszyło zawołanie „Ćwicz oko i dłonie w ojczyzny obronie”. Hasło to widnieje na sztandarze toruńskiego Bractwa Kurkowego. Jest ono również sztandarowym hasłem wszystkich Bractw Kurkowych Rzeczypospolitej Polskiej.
Członkami Bractw Kurkowych byli starsi cechów, członkowie władz miejskich, szanowani powszechnie rzemieślnicy i kupcy. Przynależność do Bractwa była powodem do dumy i stanowiła swoistą formę nobilitacji mieszczaństwa. Bractwa Strzeleckie rządziły się własnymi prawami i statutami nadawanymi im przez władców państwa i rady miejskie. Określały one także obowiązki członków Bractwa. Zachętą do aktywnego udziału i podnoszenia sprawności strzeleckiej były liczne nagrody i przywileje. Najlepszy strzelec, który kura z żerdzi strącił otrzymywał łańcuch srebrny z wizerunkiem kura i tytuł króla kurkowego. Cieszył się także powszechnym szacunkiem i był zaliczany do grona starszyzny miasta. Ponadto przez rok nie płacił podatków do kasy miejskiej. Mógł także bez cła sprowadzać piwo, wino i inne towary. W późniejszych czasach za rezygnację z tych przywilejów otrzymywał pokaźną gotówkę. Dwaj strzelcy, którzy potrafili kura poważnie uszkodzić nosili miano I i II rycerza i również otrzymywali stosowną gratyfikację.
Przyjmuje się, że w Toruniu Bractwo Strzeleckie powstało w 1352 roku. Ponieważ Toruń do 1445 roku składał się z dwóch osobnych miast: Starego i Nowego, które rządziły się zupełnie samodzielnie, istniały także dwa odrębne Bractwa. Połączyły się one wraz z połączeniem miast. Godłem Bractwa był widniejący na sztandarze herb miasta w białym polu z umieszczonym nad nim Orłem białym z ramieniem uzbrojonym w miecz. Ćwiczenia w strzelaniu początkowo odbywały się na strzelnicach w międzymurzu, przy bramie Staromiejskiej i przy bramie Św. Jakuba. Po połączeniu się miast i Bractw w jedno w 1489 roku Rada Miejska przekazała na strzelnicę fosę (Parcham) przy ulicy Przedzamcze i tutaj aż do 1906 roku odbywały się ćwiczenia i zawody strzeleckie. Tu oprócz strzelnicy znajdowała się siedziba Bractwa. Budynek wielokrotnie przebudowywano. Dzisiaj znajduję się tam Młodzieżowy Dom Kultury.
W swojej historii Bractwo toruńskie wielokrotnie brało udział w obronie miasta, odznaczając się ofiarnością i męstwem. Bracia Kurkowi byli w pierwszym szeregu mieszczan szturmujących w 1454 roku zamek krzyżacki. W lutym 1629 roku podczas oblężenia Torunia przez wojska szwedzkiego feldmarszałka Wrangla, Bracia Kurkowi z wałów przy bramie Św. Katarzyny celnymi strzałami z rusznic i hakownic dziesiątkowali szeregi wroga. W uznaniu zasług podporządkowano Bractwu całą miejską artylerie. Bracia pełnili w niej funkcje oficerskie. Również w roku 1658 i 1703 członkowie toruńskiego Bractwa Kurkowego mężnie walczyli na murach miasta. Podczas zrywu wolnościowego w 1848 roku początkowo Bractwo połączyło się ze zorganizowaną w mieście strażą ludową, lecz już w kwietniu tegoż roku z młodszych wiekiem braci utworzono kompanię strzelców, która pomagała władzom miejskim w utrzymaniu porządku.
Działalność Bractwa toruńskiego była wysoko oceniana przez kolejnych królów polskich. Świadczą o tym nadawane przywileje z których do dzisiaj zachowały się jedynie nadane Bractwu przez króla Jana Sobieskiego w dniu 9 maja 1685 roku oraz późniejszych władców Polski. Wcześniejsze dokumenty spłonęły podczas pożaru Ratusza w 1703 roku w czasie oblężenia miasta przez wojska szwedzkie.
W sierpniu 1798 roku rozkazem króla pruskiego bractwu nadano imię Fryderyka Wilhelma. Zachowano także część przywilejów nadanych Bractwu przez królów polskich. Podobnie jak za czasów Rzeczpospolitej władze miasta wspierały jego działalność pokrywając część kosztów utrzymania. W 1905 roku Bractwo nabyło kilka mórg ziemi na Zieleńcu. W ciągu roku zbudowano tam nowoczesną strzelnicę o 6 stanowiskach oraz budynek restauracyjny. Obecnie znajduje się tam Fundacja Ducha.
Po odzyskaniu niepodległości w 1920 roku nastąpił aktywny okres w życiu Bractwa. Opracowano nowy statut, w 1926 roku dzięki pomocy wojewody pomorskiego dr. Stanisława Wachowiaka rozbudowano strzelnicę (16 stanowisk strzeleckich na 50 m i 3 stanowiska na 200 m, na których strzelać można było z broni wojskowej), odbyły się pierwsze strzelania. Członkowie Bractwa czynnie uczestniczyli w życiu społecznym i kulturalnym miasta.
Rok 1939 przerwał działalność Bractwa Kurkowego. Losy wojny tragicznie dotknęły wielu jego członków. Wszyscy jednak pozostali wierni naczelnemu hasłu Bractwa.
Po wyzwoleniu w grudniu 1945 roku grupa ocalałych z pożogi wojennej braci podjęła próbę reaktywowania Bractwa. Niestety bez powodzenia, gdyż zdaniem władz była to organizacja mieszczańska, nie pasująca do ówczesnej rzeczywistości. Nie pomogły odwołania. W 1948 roku zlikwidowano Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Toruniu, a jego mienie przejęły władze miasta. Z materiałów znajdujących się w Archiwum Państwowym w Toruniu wynika, że już po wyzwoleniu miasta zaginął tzw. „skarb Bractwa” złożony ze złotych i srebrnych łańcuchów, pucharów i orderów. Oprócz bezcennej wartości historycznej miał on znaczną wartość materialną (w 1932 roku oceniano go na około 400 tysięcy złotych).
Na początku 1999 roku, po 60-letniej przerwie kilkunastoosobowa grupa obywateli Torunia reprezentujących różne środowiska podjęła decyzję o reaktywowaniu toruńskiego Kurkowego Bractwa Strzeleckiego. W dniu 21 lipca 1999 roku Bractwo zostało zarejestrowane w Sądzie Okręgowym w Toruniu. We wrześniu 1999 roku odbyły się wybory władz stowarzyszenia. W październiku i listopadzie Bractwo przeprowadziło pierwsze strzelania dla mieszkańców Torunia. Siedziba i nowoczesna urządzona własnymi siłami strzelnica Bractwa znajduje się na terenie VI Fortu im. Jaremy Wiśniowieckiego przy Szosie Chełmińskiej 212. Tam systematycznie są urządzane różnorodne imprezy i zawody strzeleckie. Członkowie Bractwa posiadają swój strój organizacyjny nawiązujący zarówno do tradycji, jaki współczesności. Od jesieni 1999 roku Bractwo jest członkiem Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich Rzeczpospolitej Polskiej, organizacji istniejącej od 1922 roku, skupiającej w swoich szeregach 106 Bractw.
Więcej o historii toruńskiego Bractwa można znaleźć we wpisach kategorii Z historii Bractwa.